Sociale en psychologische veiligheid binnen een organisatie

Sociale en psychologische veiligheid: de twee termen worden vaak door elkaar gebruikt. Maar toch betekenen ze iets anders. Sociale veiligheid verwijst in de kern meer naar de voorzieningen die een organisatie treft om de omgeving veiliger te maken. Psychologische onveiligheid gaat meer over het gevoel van een medewerker en om de psychologische processen die binnen een organisatie spelen. Beide thema’s zijn belangrijk bij het creëren van een veilige werkomgeving.

Sociale Veiligheid

Sociale Veiligheid is een breed begrip. Het gaat over seksueel gedrag, agressie maar ook misbruik van machtsverhoudingen, afhankelijkheidsrelaties, pesten en discriminerend gedrag. Eigenlijk komt het neer op alles waarbij je over iemands grenzen kan gaan. Maar het gaat niet alleen over het gedrag. Binnen een organisatie gaat het ook over het omgaan met dit soort gedrag. Wat gebeurt er als jij een melding maakt van sociale onveiligheid? Hoe wordt daar op gereageerd? De kern van sociale veiligheid is dat je naar werk gaat en het gevoel hebt dat je veilig bent en jezelf kunt zijn.

NVP – Netwerk voor HR-professionals

In maart 2024 heeft NVP een code sociale veiligheid gelanceerd. Deze code is opgesteld speciaal voor alle HR-professionals in Nederland. Het doel van NVP is: “HR-professionals (met name binnen het MKB) houvast te bieden in het uitvoeren van taken rondom sociale veiligheid en het uitrollen van beleid en cultuur rondom sociale veiligheid.”

De NVP code sociale veiligheid legt de basisprincipes vast voor het creëren en behouden van een gezonde, sociaal veilige, respectvolle en inclusieve werkomgeving. Het document biedt HR-professionals richtlijnen voor het ontwikkelen van beleid, het vormgeven van cultuur en het uitvoeren van taken met betrekking tot sociale veiligheid.

Psychologische Veiligheid

In het position paper ‘Wacht niet tot het fout gaat: Psychologische veiligheid gaat over nu én morgen’ van het NIP, wordt psychologische veiligheid als volgt beschreven: “Psychologische veiligheid gaat over een goede werksfeer en een open en veilig werkklimaat. Over het werken in een team waar je je op je gemak voelt, en waar je je mond open durft te doen, je fouten kan en mag maken. Waar je feedback kunt geven én ontvangen. En waar jij anderen stimuleert hetzelfde te doen. Dit betekent dat iedereen zich kan ontplooien en de samenwerking versterkt wordt.”

Een veilige werkomgeving verhoogt het werkplezier, de betrokkenheid bij de organisatie en de productiviteit. Wie niet inzet op psychologische veiligheid, neemt een risico. In een onveilige organisatie zal er meer stress en verzuim plaatsvinden en dit kan grote (financiële) gevolgen hebben.

NIP – Nederlands Psychologen Instituut

Het NIP roept op om niet te wachten tot het fout gaat maar om actief aan de slag te gaan tegen psychologische onveiligheid. Dit doen zij met het position paper ‘Wacht niet tot het fout gaat: Psychologische veiligheid gaat over nu én morgen’. In het paper lees je meer over psychologische veiligheid: wat het is en waarom je er mee aan de slag moet. Ook worden er verschillende tips gegeven over hoe je de psychologische veiligheid binnen jouw organisatie kan verbeteren.